† Οι Άγιοι Θεόδωροι (Κινητή εορτή)

Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων 

O Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων ή Θεόδωρος Αμασείας ( - 297)[1] είναι Άγιος της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Έδρασε στα χρόνια των αυτοκρατόρων Μαξιμιανού και Μαξιμίνου Β΄ (286-305μ.Χ και 307- 313μ.Χ.). Ονομάστηκε Τήρων λόγω του οτι είχε καταταχθεί στο σώμα των νεοσυλλέκτων της Ρωμαϊκής λεγεώνας (tiro στα λατινικά σημαίνει νεοσύλεκτος). Επίσης θεωρείται και μάρτυρας απο την Ορθόδοξη εκκλησία λόγω του μαρτυρικού θανάτου που βρήκε. Ο συναξαριστής του βίου του είναι ο Γρηγόριος Νύσσης.

Ο βίος του

Νεανική ηλικία

Δεν γνωρίζουμε πολλά για την παιδική και εφηβική ηλικία του Θεοδώρου. Γνωρίζουμε ότι γεννήθηκε στην Αμάσεια, πόλη κτισμένη κοντά στον Ίρι ποταμό της προς Πόντου Καππαδοκίας. Ιδιαίτερη πατρίδα του ήταν το χωριό Χουμιάλα. Την εποχή που ο Διοκλητιανός επιχειρούσε με έδρα τη Νικομήδεια, την αναδιοργάνωση του κράτους διενήργησε διωγμούς με αποτέλεσμα πολλοί Χριστιανοί να εγκαταλείπουν την περιοχή της Αμάσειας, άλλοι να γίνονται κρυπτοχριστιανοί, άλλοι να πιστεύουν στα είδωλα και τέλος άλλοι να βασανίζονται ένεκα της πίστεως τους. Παρότι ο Λικίνιος αρχικά τήρησε το σύμφωνο της Ανεξιθρησκείας εν συνεχεία άρχισε διωγμούς κατά των Χριστιανών. Έτσι ο Θεόδωρος, διαμόρφωσε την άποψη, πως ο Χριστιανός έπρεπε να δίνει τη ζωή του για την πίστη του και να μην τη κρύβει.

Η κατάταξή στο στρατό

Τους λόγους που οδήγησαν τον Θεόδωρο να καταταγεί στο στρατό δεν τους γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε όμως πως σύντομα ξεχώρισε στην λεγεώνα για την ανδρεία του. Αφορμή να γίνει γνωστός για τη ανδρεία του στάθηκε η βοήθεια που έδωσε σε κάποια πλούσια γυναίκα και τους κατοίκους μίας περιοχής εξαιτίας ενός γιγάντιου φιδιού[2] το οποίο τους τρομοκρατούσε. Έτσι προσευχόμενος έψαξε το φίδι και όταν το συνάντησε εκτόξευσε εναντίον του το ακόντιο τραυματίζοντας το θανάσιμα.

Ομολογία της θρησκευτικής του ταυτότητας

Την εποχή εκείνη είχε αρχίσει να εφαρμοζεται το διάταγμα των Διοκλητιανού, περί θυσιών στους Θεούς, με σκοπό να εμφανίζονται οι Χριστιανοί. Ο Θεόδωρος αρνήθηκε να λάβει μέρος σε αυτές. Ο Βρύγκας επικεφαλής του τάγματος τον κάλεσε και τον ρώτησε για ποιό λόγο δεν θυσιάζει, ομολογώντας πως είναι Χριστιανός. Ο Βρύγγας βλέποντας οτι οι προσπάθειές του να τον μεταπείσει, αποτύγχαναν, του έδωσε χρόνο να το ξανασκεφτεί. Ο ίδιος τον χρόνο που είχε τον χρησιμοποίησε για να ενισχύσει τους Χριστιανούς του τάγματος, ωστε να μην αλλαξοπίστησουν ή φοβηθούν απο τα βασανιστήρια που ανέμενε να περάσει, μετά τη δεύτερη ακρόαση και τη μη μετάνοια του.

Καταστροφή του ειδώλου της Ρέας

Ο Θεόδωρος όμως δεν έμεινε μόνο σε αυτό. Χρησιμοποιώντας την ελευθερία του, κατέστρεψε το ξύλινο είδωλο της Θεάς Ρέας που βρισκόταν στο ναό, από την αγανάκτησησή του για τον διωγμό και τα μαρτύρια των Χριστιανών. Ο Κρονίδης, ένας υπηρέτης του ναού, είδε το σκηνικό και το διεμύνησε στον τοπικό άρχοντα Πόπλιο. Ο Θεόδωρος αμέσως κληθηκε σε απολογία για τη μεγάλη ασέβεια. Ο ίδιος είπε οτι το έκανε θέλοντας να διαπιστώσει αν όντως η θεά ήταν αληθινή. Αυτό που διαπίστωσε όμως ήταν οτι πρόκειται περί αψύχου πράγματος.

Το μαρτύριο του Θεοδώρου

Ο τοπικός άρχοντας αμέσως διέταξε να τον μαστιγώσουν. Τον έφερε πάλι μπροστά του λέγοντας πως αν ασπασθεί τον θεό του όλα θα τελειώσουν λέγοντας, ειδάλως θα τον υποβάλλει σε βασανιστήρια και θα σπάσει γρήγορα. Ο Θεόδωρος άμεσα απάντησε τη σταθερότητα της πίστης του και πως δεν φοβάται να μαρτυρήσει επειδή δεν είναι δειλός. Έτσι έδωσε εντολή να τον ρίξουν στη φυλακή χωρίς τροφή και νερό. Το βράδυ όμως ο Χριστός εμφανίστηκε μπροστά του δίνοντας του τη δύναμη, επίσης άγγελοι, περιγραφει ο Γρηγόριος Νύσσης, εψαλαν μέσα απο το κελί του, με αποτέλεσμα οι φύλακες να νομίσουν πως φίλοι του Θεοδώρου πήγαν να τον βοηθήσουν να δραπετεύσει. Ο Πόπλιος έστειλε, μαθαίνοντας το γεγονός, άγημα στη φυλακή χωρίς να βρουν τίποτα.

Το τέλος της ζωής του

Ο Πόπλιος θέλησε να του ξαναδώσει μια ευκαιρία να αλλαξοπιστήσει, όμως ο Θεόδωρος ήταν ανένδοτος. Έτσι διέταξε να τον κρεμάσουν με ανάποδη φορά και να κόψουν τις σάρκες του με κοφτερά σίδερα, ένα ιδιαίτερα γνωστό για την εποχή βασανιστήριο. Η προσπάθεια που κατέβαλαν απο το βασανιστήριο απέτυχε. Ο Θεόδωρος δεν έσπασε και αντ'αυτού ο παρευρισκόμενος λαός έπαιρνε δύναμη απο τη θάρρος και την αντοχή του Θεοδώρου. Βλέποντας αυτό ο Πόπλιος διέταξε να τον ρίξουν στο καμίνι. Η ημερομηνία της κοίμησής του, ήταν 17 Φεβρουαρίου.

Λαϊκές Παραδόσεις - Το δια κολλύβων θαύμα

Όταν ανέβηκε στον θρόνο ο Ιουλιανός πραγματοποίησε μεγάλο διωγμό κατά των χριστιανών. Γνωρίζοντας το τυπικό των χριστιανών για τη νηστεία, και θέλοντας να τους ταλαιπωρήσει ακόμα περισσότερο, κάλεσε τον έπαρχο της Κωνσταντινούπολης και του είπε να αποσύρει από την πόλη τα τρόφιμα που ήταν νηστίσιμα, υποχρεώνοντας τους χριστιανούς είτε να μη νηστεύσουν, είτε να μείνουν νηστικοί. Έτσι και έγινε. Τότε σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση εμφανίστηκε μπροστά στον Ευδόξιο (360-370μ.Χ.), ο Θεόδωρος ο Τήρων και του είπε «σύναξε το ποίμνιο του Χριστού και δώσε εντολή, κανένας Χριστιανός να μην αγοράσει τίποτα από όσα πουλιούνται, διότι όσα πωλούνται στην αγορά είναι μιασμένα, αφού με εντολή του βασιλιά έχουν μιανθεί από αίμα ειδωλόθυτων ζώων, και αναπλήρωσε τις ελλείψεις αυτών, χορηγώντας κόλλυβα». Έτσι όλη την εβδομάδα έφαγαν κόλλυβα. Από τότε μέχρι και σήμερα εορτάζεται την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσαρακοστής το θαύμα αυτό.

Εορτή

• 17 Φεβρουαρίου, κοίμηση

• Α΄ Σάββατο μεγάλης Τεσαρακοστής, Δια Κολύβων Θαύμα

Αγιογραφία

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων εμφανίζεται σε τεσσάρων ειδών μορφές σε αγιογραφίες. Είτε μόνος με στρατιωτική στολή, είτε αντιμετωπίζοντας ένα φίδι-δράκο και μαζί με τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη όρθιοι ή πάνω σε άλογα. Πάντα φέρει στρατιωτική στολή.

Απολυτίκιον Αγίου Θεοδώρου Τήρωνος (Σάββατο πρώτης εβδομάδος Σαρακοστής)

Ήχος β'

Μεγάλα τά τής πίστεως κατορθώματα! εν τή πηγή τής φλογός, ως επί ύδατος αναπαύσεως, ο Άγιος Μάρτυς Θεόδωρος ηγάλλετο, πυρί γάρ ολοκαυτωθείς, ως άρτος ηδύς, τή Τριάδι προσήνεκται. Ταίς αυτού ικεσίαις Χριστέ ο Θεός, σώσον τάς ψυχάς ημών. 

Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης είναι Άγιος της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Έζησε στα τέλη του 3ου, με αρχές του 4ου αιώνα. Το ακριβές έτος γέννησης του, δεν διασώζεται. Υπήρξε ανώτατος βαθμοφόρος του Ρωμαϊκού στρατού και μάρτυρας της Ορθοδόξου πίστεως.

 

Ο βίος του

Νεανική ηλικία

Το πότε ακριβώς γεννήθηκε, δεν είναι γνωστό, όμως η γέννηση του τοποθετείται στα τέλη του 3ου αιώνα. Γεννήθηκε στη πόλη Ευχαΐτα της Γαλατίας. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στην πόλη Ηράκλεια του Πόντου. Από νεαρός διακρινόταν για την εξωτερική του εμφάνιση αλλά και την ρητορική του ικανότητα. Η παιδεία που είχε αποκτήσει ήταν Χριστιανική, αλλά και Ελληνική, μελετώντας τους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Όπως μαθαίνουμε απο τον βιογράφο του, ήταν ηγετικός χαρακτήρας και ξεχώριζε για την ηθική του, με αποτέλεσμα οι συνομίλικοι του, να αναζητούν τη φιλία του.

Στρατιωτικός

Από νεαρή ηλικία ακολούθησε τον δρόμο του στρατιωτικού. Ήταν κάτι που τον γοήτευε, ενώ γνωρίζουμε οτι υπήρξε και αθλητής, κάτι που συνέβαλε περαιτέρω σε αυτή την απόφαση του. Λόγω των αρετών που ανέπτυξε και των χαρισμάτων που διέθετε, γρήγορα ανήλθε στην στρατιωτική ιεραρχία του ρωμαϊκού στρατού, λαμβάνοντας το βαθμό του στρατηλάτη, κατι σαν το σημερινό στρατηγό. Η φήμη του, για όλους αυτούς τους λόγους έφτασε γρήγορα και στα αυτιά του αυτοκράτορα Λικινίου ο οποίος τον κάλεσε, για να τον γνωρίσει από κοντά.

Γνωριμία με τον Λικίνιο

Ο Λικίνιος μαθαίνοντας πως είναι χριστιανός, πίστεψε πως θα είναι μια καλή ευκαιρία να προσυλητίσει τον Θεόδωρο, στην δική του θρησκεία και με επιστολή που του έστειλε, τον παρώτρυνε να θυσιάσουν απο κοινού στους Θεούς. Ο διπλωμάτης Θεόδωρος, αρνήθηκε ευγενικά, επικαλούμενος λόγους σταθερότητος της περιοχής, εξαιτίας των πιστών της, που είχαν εγκαταλείψει τα είδωλα και πίστευαν Χριστό. Του απήντησε πως θα ήταν καλύτερα να τον επισκεπτόταν σε κάποιο του ταξίδι στην Ηράκλεια, φέρνοντας μαζί του και τα είδωλα για να δείξουν ενώπιον του λαού δείγμα ενότητος και μιμήσεως. Ο Λικίνιος εξέλαβε θετικά την πρόταση του Θεοδώρου. Έτσι και επισκέφτηκε την Ηράκλεια.

Το σχέδιο του Θεοδώρου

Στο μυαλό του όμως, άλλο σχέδιο είχε ο Θεόδωρος. Αφού τον υπεδέχθει σε μια λαμπρή τελετή, του ζήτησε τα είδωλα με σκοπό να αποδόσει ο ίδιος τιμές σε αυτά. Όταν όμως τα πήρε, τότε τα κατακερμάτισε και τα έδωσε σε φτωχούς ωστε να τα πουλήσουν. Όταν αντιλήφθηκε ο Λικίνιος τι έπραξε ο Θεόδωρος, διέταξε τη σύλληψη του και την ενώπιόν του μεταφορά. Στους διαλόγους που διασώθηκαν ο Θεόδωρος εμφανίζεται σταθερός της πίστεως του, να αντιστέκεται στην πίεση του αυτοκράτορα να θυσιάσει στα είδωλα, παρά την απειλή του για βασανιστήρια. Δεν υποκύπτει με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην φυλακή. Ο Λικίνιος ήταν πραγματικά εξοργισμένος απο την συμπεριφορά του Θεόδωρου καθότι θεώρησε εαυτόν προσβεβλημένο.

Το μαρτύριο και το τέλος της ζωής του

Ο Θεόδωρος μένοντας αμετακίνητος ουσιαστικά έθετε τη ζωή του στο τέλος της. Έτσι καθαιρείται άμεσα. Αρχικά τον γδύνουν και εν συνεχεία τον ραβδίζουν με βούνευρα, που στην άκρη τους είχαν μολυβένια σφαιρίδια. Ο Θεόδωρος πάλι δεν μετανόησε και όπως μας πληροφορεί ο Αύγαρος έτριψαν κεραμίδα πάνω στις κομματιασμένες σάρκες του και τον έριξαν στη φυλακή ασφαλίζοντας τα πόδια του, με το Κολαστήριο ξύλο. Μετά απο επτά ημέρες ο Αυτοκράτορας, και αφού δεν ενέδωσε ο Θεόδωρος, διέταξε να τον σταυρώσουν. Του κάρφωσαν χέρια και πόδια και προέβηκαν σε βανδαλιστικές πράξεις πάνω στο κορμί του. Έτσι τον παράτησαν μέχρι την επόμενη, όπου και θα μάζευαν τη σορό του. Ο Αύγαρος όμως τότε αναφέρει ένα μεγάλο θαύμα. Οτι ενώ το απόσπασμα πήγε να τον πάρει, τον είδαν πάνω στο σταυρό αρτιμελή. Οι στρατιώτες το ανέφεραν στον αυτοκράτορα και αυτός ζήτησε την εκτέλεση του. Οι ίδιοι αρνήθηκαν και εκτελέστηκαν. Δεύτερο απόσπασμα τότε πήγε να εκτελέσει τη θέληση του Αυτοκράτορα. Ο κόσμος όμως μαθαίνοντας το θαύμα, είχε σπεύσει, με αποτέλεσμα να εμποδίζονται από τις αντιδράσεις του κόσμου οι στρατιώτες. Ο Θεόδωρος τους είπε οτι είναι καιρός να πάει να βρεί τον Κύριο. Έτσι οι στρατιώτες τον εκτέλεσαν κόβοντας το κεφάλι του. Το τέλος της ζωής ήρθε στις 8 Φεβρουαρίου του 319μ.Χ.

Θεωρείες

Από κάποιους θεολόγους θεωρείται οτι ο Αγιος Θεόδωρος ο Τήρων, συμπίπτει στο ίδιο προσωπο με τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη. Αυτό βέβαια δεν είναι η επικρατούσα άποψη. Αποδεικνύεται οτι πρόκειται για δυο διαφορετικά πρόσωπα, παρότι έζησαν σε σχετικά κοντινές εποχες και περιοχές. Η γνώση αυτή οφείλεται κατα κύριο λόγο στους συναξαριστές - βιογράφους των δυο προσωπικοτήτων που ήταν αφενώς ο Γρηγόριος Νύσσης και ο Αύγαρος, προσωπικός γραμματέας του Στρατηλάτη.

Εορτή

• 8 Φεβρουαρίου, Κοίμηση

• 8 Ιουνίου, Ανακομιδή λειψάνων

Αγιογραφία

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης εμφανίζεται σε εκκλησίες τόσο σε φορητές εικόνες, όσο και σε τοιχογραφίες. Εμφανίζεται είτε μόνος, είτε μαζί με τον Άγιο Θεόδωρο του Τήρωνα. Φέρει πάντα στρατιωτική στολή.

Απολυτίκιο Αγίου Θεοδώρου Στρατηλάτου (8 Φεβρουαρίου)

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Στρατολογία αληθεί αθλοφόρε,του ουρανίου στρατηγός βασιλέως, περικαλλής γεγένησαι Θεόδωρε όπλοις γαρ της πίστεως, παρέταξω εμφρόνως, και κατεξωλόθρευσας των δαιμόνων τα στίφη, και νικηφόρος ώφθης αθλητής· όθεν σε πίστει αεί μακαρίζομεν. 

Πηγή: http://el.wikipedia.org/

http://el.wikipedia.org/

htτp://www.taksiarxis.gr/

http://www.psathades.gr/